Περιγραφή: Παρουσιάζονται τα ευρήματα που προέκυψαν από σχετική έρευνα που πραγματοποιήθηκε στη Δυτική Θεσσαλονίκη και συγκεκριμένα στις περιοχές Δενδροποτάμου και Ευόσμου όπου ζουν Ρομ/ισσες. Η έρευνα αυτή έγινε στο πλαίσιο του προγράμματος «Η εκπαίδευση των Τσιγγανοπαίδων» που υλοποιείται στον τομέα Παιδαγωγικής του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων και μελετά την υποκειμενική αντίληψη των Ρομ/ισσών για το σχολείο ως θεσμό και τη διδασκαλία της ρομανί στο δημοτικό. Το δείγμα της έρευνας αποτέλεσαν 33 άτομα και των δύο φύλων από 19-35 ετών. Η πλειοψηφία του δείγματος αποτελείται είτε από αναλφάβητους/ες είτε από άτομα που έχουν φοιτήσει σε μερικές τάξεις ή έχουν τελειώσει το δημοτικό. Η μεθοδολογία που χρησιμοποιήθηκε στην έρευνα είναι η ημιδομημένη συνέντευξη και η επεξεργασία του ερευνητικού υλικού έγινε σύμφωνα με την τεχνική ανάλυσης περιεχομένου. Η συντριπτική πλειοψηφία των υποκειμένων της έρευνας, όπως προκύπτει από τα ευρήματα, τοποθετήθηκε αρνητικά στην προοπτική ένταξης της διδασκαλίας της μητρικής τους γλώσσας (ρομανί) στο αναλυτικό πρόγραμμα του δημοτικού σχολείου. Οι λόγοι για τους οποίους τα υποκείμενα είχαν αρνητική στάση ως προς την πιθανότητα καθιέρωσης ενός δίγλωσσου σχολείου είναι κυρίως πέντε: α. Η ρομανί δεν έχει δυνατότητες χρήσης σε άλλα γλωσσικά πεδία και προσφέρεται αποκλειστικά και μόνο για ενδοεθνοτικές ανάγκες επικοινωνίας, β. το δίγλωσσο σχολείο ενισχύει την ιδιαιτερότητα της προφοράς τους, γ. τα ιδιαίτερα κοινωνιογλωσσικά χαρακτηριστικά της ρομανί καθιστούν ανέφικτη τη διδασκαλία της από το σχολείο, δ. η διδασκαλία της ρομανί είναι μια άλλη μορφή εκπαιδευτικής περιθωριοποίησης και ε. η ρομανί είναι και πρέπει να μείνει ένας μυστικός κώδικας επικοινωνίας που διευκολύνει την ομάδα των Ρομ/ισσών. Ωστόσο, υπήρξαν και 10 από τα 33 άτομα του δείγματος τα οποία έδειξαν θετική στάση αναφορικά με την προοπτική του δίγλωσσου σχολείου. Τέσσερα από τα δέκα αυτά άτομα εντάσσουν τη θετική τους στάση στη λογική μιας ευρυμάθειας. Τα υπόλοιπα έξι εξέφρασαν τη θετική τους στάση για δύο λόγους: α. η διδασκαλία της ρομανί βελτιώνει την αυτοπεποίθηση και γενικά την κοινωνική αναπαράσταση των Ρομ/ισσών, β. η διδασκαλία της ρομανί είναι αναγκαία για τη βιωσιμότητά της ως γλώσσας αλλά και τη διατήρηση της «φυλής».

Ειδικά χαρακτηριστικά: α) στατιστικά στοιχεία β) δείγματα λόγου των υποκειμένων της έρευνας

Τεχνικά χαρακτηριστικά: α) μονοχρωμία β) μικρή έκταση γ) πίνακες