ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ
Συνοπτική περιγραφή δραστηριοτήτων
Οι επιστημονικοί στόχοι της δράσης "Γραμματική και διδασκαλία" εξηγούνται στο άρθρο "Πριν από τη διδασκαλία της ελληνικής ως ξένης γλώσσας". Το άρθρο αυτό αποτελεί επεξεργασία της εισηγητικής έκθεσης που συνόδευε την πρόταση που υποβλήθηκε το 2001 στο ΥΠΕΠΘ, στο πλαίσιο του Προγράμματος "Εκπαίδευση Μουσουλμανοπαίδων 2002-2004". Απολογισμός της δράσης γίνεται στο άρθρο "Τα ελληνικά ως ξένη γλώσσα: Γραμματική οργάνωση της μάθησης και της διδασκαλίας".
Σπύρος Α. Μοσχονάς, "Πριν από τη διδασκαλία της ελληνικής ως ξένης γλώσσας" [Αρχείο PDF, 329 Kb]
Σπύρος Α. Μοσχονάς, "Τα ελληνικά ως ξένη γλώσσα: Γραμματική οργάνωση της μάθησης και της διδασκαλίας" [Αρχείο PDF, 1646 Kb]
1. Ασκήσεις Γραμματικής
|
|
ΕΡΓΟ
|
ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ
|
Ασκήσεις Γραμματικής
Συντακτική ομάδα:
Αναστασία Αμπάτη
Πηνελόπη Μιχαλακοπούλου
Θεοδώρα Πανοπούλου
Μαρία Πουλοπούλου
Αναστασία Δημητρίου
Εικονογράφηση:
Λευτέρης Βλαχάκης
Χρήστος Παπανίκος
|
Οι Ασκήσεις Γραμματικής απευθύνονται σε μουσουλμάνους μαθητές και μαθήτριες που φοιτούν στη Μέση Εκπαίδευση. Πρόκειται για αρθρωτό υλικό, κατάλληλο για διδασκαλία ιδιαίτερα στο πλαίσιο του διευρυμένου ωραρίου. Παρέχονται δομικές και επικοινωνιακές ασκήσεις και δραστηριότητες τόσο για την παραγωγή όσο και για την κατανόηση του προφορικού και του γραπτού λόγου. Οι ασκήσεις χωρίζονται σε δύο επίπεδα, Α: Ημι-αρχαρίων και Β: Μέσων. Τα επίπεδα αυτά καθορίστηκαν με βάση ειδικά σχεδιασμένες διαγνωστικές ασκήσεις (βλ. παρακάτω, 2). Οι Ασκήσεις Γραμματικής χρησιμοποιούνται ήδη από τη σχολική χρονιά 2002-2003. Έχουν διατεθεί στους εκπαιδευτικούς περίπου 300 ασκήσεις, ενώ από τη σχολική χρονιά 2004-2005 οι εκπαιδευτικοί θα έχουν στη διάθεσή τους περισσότερες από 700 ασκήσεις που θα καλύπτουν όλα τα βασικά γραμματικά φαινόμενα της ελληνικής.
|
2. Διαγνωστικές ασκήσεις και παρακολούθηση εκπαιδευτικού υλικού
|
|
ΕΡΓΟ
|
ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ
|
Διαγνωστικές ασκήσεις και παρακολούθηση εκπαιδευτικού υλικού
Α. Oμάδα διαγνωστικών ασκήσεων: Αναστασία Αμπάτη
Πηνελόπη Μιχαλακοπούλου
Μαρία Πουλοπούλου
Στατιστική επεξεργασία:
Αντώνης Αρμενάκης
Καταχώριση στοιχείων:
Ειρήνη Κανελλοπούλου
Β. Oμάδα για την παρακολούθηση του εκπαιδευτικού υλικού / επισκέψεις σε σχολεία:
Ειρήνη Κανελλοπούλου
Λιμιάννα Κοκκινίδου
Βασιλική Παπαγεωργάκη
Γιάννης Φραγκιαδάκης
|
Α. Διαγνωστικές ασκήσεις. Στο πλαίσιο της δράσης "Γραμματική και Διδασκαλία" συντάχθηκαν ειδικές διαγνωστικές ασκήσεις που βασίστηκαν σε συγκεκριμένες ερευνητικές υποθέσεις για τα γλωσσικά προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι μουσουλμανόπαιδες στη Μέση Εκπαίδευση. Οι ασκήσεις αυτές συμπληρώθηκαν από μουσουλμάνους/ες μαθητές/ριες που συμμετείχαν στο διευρυμένο ωράριο κατά τη σχολική χρονιά 2002-2003, με τη φροντίδα των καθηγητών και των καθηγητριών τους. Διαπιστώθηκε ότι η συντριπτική πλειονότητα των μουσουλμάνων μαθητών που φοιτούσαν στο διευρυμένο ωράριο είχε επιτυχία μικρότερη του 50% (επίπεδο ημι-αρχαρίων). Η ανάλυση των αποτελεσμάτων επέτρεψε επίσης την ιεράρχηση των γραμματικών φαινομένων με βάση το βαθμό δυσκολίας τους. Οι Ασκήσεις Γραμματικής (βλ. παραπάνω, 1) βασίστηκαν στην ανάλυση των διαγνωστικών ασκήσεων καθώς και στη συγκριτική αξιολόγηση διαθέσιμων διδακτικών εγχειριδίων (βλ. παρακάτω, 6).
Β. Παρακολούθηση εκπαιδευτικού υλικού. Καθ' όλη τη διάρκεια της σχολικής χρονιάς 2003-2004 ομάδα ειδικευμένων γλωσσολόγων-ερευνητών επισκεπτόταν τακτικά όλα τα σχολεία που συμμετέχουν στο διευρυμένο ωράριο και κατέγραφε τις παρατηρήσεις των καθηγητών και τα προβλήματα που προκύπτουν κατά την εκπαιδευτική διαδικασία. Σκοπός αυτών των επισκέψεων ήταν η επιτόπια, ει δυνατόν, λύση των προβλημάτων, η βελτίωση του εκπαιδευτικού υλικού σύμφωνα με τις υποδείξεις των καθηγητών και η αμφίδρομη ενημέρωση καθηγητών και υπευθύνων του ΠΕΜ 2002-2004. Κατά τη διάρκεια των επισκέψεων δίνονταν επίσης διαγνωστικά τεστ για να διαπιστωθούν οι ελλείψεις και οι δυσκολίες των μαθητών/ριών.
|
3. Θέματα Γραμματικής - Γραμματικός Σχεδιασμός του Μαθήματος της Γλώσσας
|
|
ΕΡΓΟ
|
ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ
|
Θέματα Γραμματικής - Γραμματικός Σχεδιασμός του Μαθήματος της Γλώσσας
Συντάκτες:
Αναστάσιος Τσαγγαλίδης
Γιάννης Γαλανόπουλος
Μικρό αριθμό θεμάτων
συνέταξαν επίσης οι:
Μαρία Πουλοπούλου
Βασίλης Σπυρόπουλος
Σχεδιασμός βάσης δεδομένων:
Αντρέας Γιαννακουλόπουλος
|
Σκοπός των Θεμάτων Γραμματικής είναι η παροχή στον/στην εκπαιδευτικό χρήσιμων πληροφοριών για τη γραμματική της ελληνικής και για τα προβλήματα που συνήθως αντιμετωπίζουν όσοι προσπαθούν να μάθουν τα ελληνικά ως ξένη γλώσσα. Με παραπομπές στη βιβλιογραφία, θεωρητική και εφαρμοσμένη, και χρήσιμες υποδείξεις για τον τρόπο και τη σειρά διδασκαλίας, τα Θέματα Γραμματικής θα βοηθήσουν τους εκπαιδευτικούς να οργανώσουν αποτελεσματικότερα τη διδασκαλία του γλωσσικού μαθήματος. Τα Θέματα Γραμματικής αποτελούν προεργασία για τη συγγραφή Γραμματικής της ελληνικής για αλλόγλωσσους μαθητές μέσης εκπαίδευσης.
|
4. Μελέτες για την εκμάθηση και τη διδασκαλία της ελληνικής ως ξένης γλώσσας
|
|
ΕΡΓΟ
|
ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ
|
Μελέτες για την εκμάθηση και τη διδασκαλία της ελληνικής ως ξένης γλώσσας
Συνεργάτες:
Αμπάτη Αναστασία
Αναστασιάδη-Συμεωνίδη Άννα
Αρχάκης Αργύρης
Βελούδης Γιάννης
Γεωργακοπούλου Αλεξάνδρα
Γεωργιαφέντης Μιχάλης
Γιαννουλοπούλου Γιάννα
Γούτσος Διονύσης
Drachman Gaberell
Ευθυμίου Αγγελική
Ιορδανίδου Άννα
Λασκαράτου Χρυσούλα
Μιχαλακοπούλου Πηνελόπη
Πουλοπούλου Μαρία
Ράλλη Αγγελική
Ρεβυθιάδου Ανθή
Ρούσσου Άννα
Σελλά-Μάζη Ελένη
Σηφιανού Μαίρη
Σπυρόπουλος Βασίλης
Τζακώστα Μαρίνα
Τζεβελέκου Μαρία
Τσαγγαλίδης Αναστάσιος
Τσαμαδού-Jacoberger Ειρήνη
Τσιμπλή Ιάνθη Μαρία
Φιλιππάκη-Warburton Ειρήνη
Χειλά-Μαρκοπούλου Δέσποινα
Ψάλτου-Joycey Aγγελική
Γλωσσική επιμέλεια:
Ελένη Μαρτζούκου
|
Σκοπός των Μελετών αυτών είναι η παροχή πληροφοριών στους εκπαιδευτικούς με τρόπο απλό, καταληπτό και σύμφωνο με τις προδιαγραφές της γλωσσικής επιστήμης και τα πορίσματα συγκριτολογικών ερευνών γύρω από τη διδασκαλία συγκεκριμένων γραμματικών φαινομένων σε αλλόγλωσσους. Σκοπός είναι οι Μελέτες αυτές ν' αναπληρώσουν, κατά το δυνατόν, για την έλλειψη κατάρτισης των εκπαιδευτικών σε ζητήματα διδακτικής της ελληνικής ως ξένης. Είναι έτοιμες οι ακόλουθες μελέτες:
- 1. Αμπάτη Αναστασία, Μιχαλακοπούλου Πηνελόπη & Πουλοπούλου Μαρία, Η διδασκαλία των ασκήσεων γραμματικής
- 2. Αναστασιάδη-Συμεωνίδη Άννα, Το γένος της νέας ελληνικής και η διδασκαλία του
- 3. Αναστασιάδη-Συμεωνίδη Άννα & Ευθυμίου Αγγελική, Οι στερεότυπες εκφράσεις και η διδακτική της νέας ελληνικής ως δεύτερης γλώσσας
- 4. Αρχάκης Αργύρης, Γλωσσική διδασκαλία και σύσταση των κειμένων
- 5. Βελούδης Γιάννης, Η άρνηση
- 6. Γεωργακοπούλου Αλεξάνδρα, Κειμενική και επικοινωνιακή πολυτροπικότητα: Οι νέες τεχνολογίες στη διδακτική πράξη
- 7. Γιαννουλοπούλου Γιάννα, Ζητήματα κλιτικής μορφολογίας
- 8. Γούτσος Διονύσης, Ανάπτυξη λεξιλογίου: Από το βασικό στο προχωρημένο επίπεδο
- 9. Drachman Gaberell, Παραγωγική μορφολογία
- 10. Ιορδανίδου Άννα, Η μορφολογική ποικιλία στη διδασκαλία της ελληνικής ως ξένης γλώσσας
- 11. Λασκαράτου Χρυσούλα & Γεωργιαφέντης Μιχάλης, Βασικά χαρακτηριστικά της σειράς των προτασιακών όρων στην ελληνική και στην τουρκική
- 12. Ράλλη Αγγελική, Η σύνθεση στη νέα ελληνική
- 13. Ρεβυθιάδου Ανθή, Εκμάθηση υπερτεμαχιακής φωνολογίας από αλλόγλωσσους ομιλητές της ελληνικής: Τονισμός, επιτονισμός και φραστική φωνολογία
- 14. Ρούσσου Άννα, Συμπληρωματικοί δείκτες
- 15. Σελλά-Μάζη Ελένη, Διγλωσσία και γραμματική ανάλυση
- 16. Σηφιανού Μαίρη, Ανάλυση λόγου και διδασκαλία της ελληνικής ως ξένης γλώσσας
- 17. Σπυρόπουλος Βασίλειος & Τσαγγαλίδης Αναστάσιος (επιστημονική επιμ. Σ. Α. Μοσχονάς), Συγκριτική αξιολόγηση εγχειριδίων για τη διδασκαλία της ελληνικής ως δεύτερης / ξένης γλώσσας
- 18. Τζακώστα Μαρίνα, Εκμάθηση και διδασκαλία της συλλαβικής δομής και των φωνοτακτικών περιορισμών της ελληνικής ως δεύτερης/ ξένης γλώσσας: Μια αντιπαραβολική μελέτη
- 19. Τζεβελέκου Μαρία, Η ανάπτυξη των αφηγηματικών χρονικών δομών στον παιδικό λόγο: Μελέτη αφηγήσεων παιδιών που μαθαίνουν ελληνικά ως δεύτερη γλώσσα
- 20. Τσαγγαλίδης Αναστάσιος, Υποθετικοί λόγοι στη νέα ελληνική
- 21. Τσαμαδού-Jacoberger Ειρήνη & Χειλά-Μαρκοπούλου Δέσποινα, Τα προσδιοριστικά του ονόματος της νέας ελληνικής: Περιγραφική-συγκριτική και διδακτική προσέγγιση
- 22. Τσιμπλή Ιάνθη Μαρία, Η φωνή στην ελληνική: Περιγραφή του συστήματος και μελέτη της ανάπτυξής του στην ελληνική ως μητρική και ως δεύτερη/ξένη γλώσσα
- 23. Φιλιππάκη-Warburton Ειρήνη & Σπυρόπουλος Βασίλειος, Το εγκλιτικό σύστημα της ελληνικής: Συγκριτική θεώρηση με την τουρκική και διδακτικές προτάσεις
- 24. Ψάλτου-Joycey Aγγελική, Οι "συντελικοί χρόνοι" της νέας ελληνικής
|
5. Βιβλιογραφία της ελληνικής ως δεύτερης / ξένης γλώσσας (1980-2004)
|
|
ΕΡΓΟ
|
ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ
|
Βιβλιογραφία της ελληνικής ως δεύτερης / ξένης γλώσσας (1980-2004)
Συντονισμός:
Νιόβη Αντωνοπούλου
Συντακτική ομάδα:
Μαρία Καρακύργιου
Βικτωρία Παναγιωτίδου
Μαρία Τσιλιμίγκα
Σχεδιασμός βιβλιογραφικών δελτίων:
Βασίλης Σπυρόπουλος
Αναστάσιος Τσαγγαλίδης
Σχεδιασμός βάσης δεδομένων:
Αντρέας Γιαννακουλόπουλος.
|
Σκοπός του έργου αυτού είναι η εξαντλητική καταγραφή και ο κατατοπιστικός σχολιασμός της διαθέσιμης βιβλιογραφίας για τη διδασκαλία της ελληνικής ως δεύτερης / ξένης γλώσσας (1980-2004). Στη βιβλιογραφία καταγράφονται όλα τα διδακτικά εγχειρίδια που χρησιμοποιούνται είτε στην Ελλάδα είτε στο εξωτερικό, το συνοδευτικό εκπαιδευτικό υλικό, βιβλία, άρθρα, διδακτορικές διατριβές, ειδικές έρευνες και ανακοινώσεις σε συνέδρια στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Κάθε βιβλιογραφικό δελτίο παρέχει χρήσιμες πληροφορίες για τον εντοπισμό και την αξιοποίηση των έργων που αφορούν τη διδασκαλία της ελληνικής ως δεύτερης / ξένης γλώσσας. Η βιβλιογραφία αυτή είναι ένα απαραίτητο βοήθημα για όσους ασχολούνται, είτε ως διδάσκοντες είτε ως ερευνητές, με την ελληνική ως ξένη γλώσσα.
Η βιβλιογραφία της ελληνικής ως δεύτερης / ξένης γλώσσας (1980-2004) είναι προσβάσιμη από το Ίντερνετ μέσω ειδικά σχεδιασμένης βάσης δεδομένων που διευκολύνει την αναζήτηση πληροφοριών κατά συγγραφέα, θέμα, λέξη-κλειδί κλπ. |
6. Συγκριτική αξιολόγηση εγχειριδίων για τη διδασκαλία της ελληνικής ως δεύτερης/ξένης γλώσσας
|
|
ΕΡΓΟ
|
ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ
|
Συγκριτική αξιολόγηση εγχειριδίων για τη διδασκαλία της ελληνικής ως δεύτερης / ξένης γλώσσας
Συντακτική ομάδα:
Βασίλης Σπυρόπουλος
Αναστάσιος Τσαγγαλίδης
Συνεργάτες:
Ειρήνη Κανελλοπούλου
Λιμιάννα Κοκκινίδου
Δημήτρης Μαυρέας
Γιάννης Φραγκιαδάκης
|
Στην ερευνητική αυτή έκθεση παρουσιάζονται και αξιολογούνται συγκριτικά τα σημαντικότερα εγχειρίδια για τη διδασκαλία της ελληνικής ως ξένης γλώσσας. Αναλυτικοί πίνακες παρουσιάζουν τη γραμματική τους οργάνωση και την κατανομή των γραμματικών φαινομένων ανά ενότητα. Οι συγκριτικοί αυτοί πίνακες μπορούν να χρησιμοποιηθούν και ως αναλυτικά ευρετήρια που επιτρέπουν σε όλους όσοι διδάσκουν την ελληνική ως ξένη να επιλέγουν ενότητες και εκπαιδευτικό υλικό προσαρμόζοντας κατάλληλα τη διδασκαλία τους. H συγκριτική αυτή αξιολόγηση απετέλεσε επίσης απαραίτητη προεργασία για τη σύνταξη του εκπαιδευτικού υλικού που απευθύνεται στους μουσουλμάνους μαθητές της Μέσης Εκπαίδευσης.
Η έκθεση διατίθεται στην περιοχή Μελετών: Συγκριτική αξιολόγηση εγχειριδίων για τη διδασκαλία της ελληνικής ως δεύτερης / ξένης γλώσσας |
7. Επιμόρφωση καθηγητών
|
|
ΕΡΓΟ
|
ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ
|
|
Επιμόρφωση καθηγητών
|
Κατά τη διάρκεια των σχολικών ετών 2002-2003 και 2003-2004 έγιναν συνολικά έξι (6) επιμορφώσεις στους εκπαιδευτικούς που συμμετείχαν στο διευρυμένο ωράριο.
Στις επιμορφώσεις παρουσιάστηκε το εκπαιδευτικό υλικό για τη διδασκαλία της γλώσσας καθώς και ζητήματα διδακτικής σε περιβάλλον δίγλωσσης εκπαίδευσης. Οι επιμορφώσεις συνδυάστηκαν με τακτικές επισκέψεις στα σχολεία. |
|
