Περιγραφή: Παρουσιάζεται η υπόθεση ότι τα κείμενα που κατασκευάζονται για την εξυπηρέτηση επικοινωνιακών στόχων στο σχολείο στρεβλώνουν την πραγματικότητα σε βαθμό που να υπονομεύεται ο σκοπός της εκπαιδευτικής διαδικασίας. Γίνεται αναφορά στις έννοιες του γραπτού και του προφορικού λόγου και της κατανομής τους. Η έρευνα που έγινε δείχνει, μεταξύ άλλων, ότι όλα τα είδη λόγου δεν εμφανίζουν και τις δύο εκδοχές (γραπτή και προφορική), αλλά κάποια από αυτά εμφανίζονται μόνο γραπτά ή μόνο προφορικά, κάποια δεν εμφανίζονται καθόλου, ενώ άλλα ευνοούνται ιδιαίτερα. Τέλος, ορισμένα είδη δεν αναφέρονται παρά μόνο σε σχέση με κάποια επιμέρους θέματα. Στη συνέχεια εξετάζονται τα είδη και οι παραλλαγές του κειμένου, καθώς και η επικοινωνιακή αξία που αυτό μπορεί να διαθέτει. Αναφέρεται η ανάλυση της συνομιλιακής διαδικασίας στην κοινωνική ζωή, για την παρουσίαση της οποίας επιλέγεται ο πίνακας ειδών που υιοθετείται από την πρόταση του Goffman. Διαπιστώνεται ότι ελάχιστα είδη λόγου αφορούν τη συνομιλιακή διαδικασία σε γραπτή εκδοχή: η γελοιογραφία και η γραπτή συνέντευξη. Υποστηρίζεται ότι τα περισσότερα σχολικά «κείμενα» αποτυγχάνουν στο να εξοικειώσουν το μαθητή με την ποικιλία των ειδών λόγου που συναντιούνται έξω από την τάξη και παραμένουν «μη αναγνωρίσιμα και μη αναγνώσιμα». Η παρατήρηση αυτή επιβεβαιώνεται από την εξέταση του διαλόγου που χρησιμοποιείται στην εκπαιδευτική διαδικασία, ο οποίος αποτελεί στην ουσία «είδος» σχολικής επινόησης και στερείται κάθε επικοινωνιακής διάστασης. Τέλος, παρουσιάζονται κάποια συμπεράσματα από την εξέταση της σχέσης προφορικού-γραπτού λόγου και την παραβολή τους με το λόγο που χρησιμοποιεί το σχολείο, όπως ότι ο προφορικός και ο γραπτός λόγος δεν εμφανίζουν ούτε αντίστοιχα είδη ούτε όμοια οργάνωση ούτε ίση κατανομή και συνακόλουθα η σχολική πρακτική της «μεταγραφής» γραπτού-προφορικού ή προφορικού-γραπτού λόγου δεν νομιμοποιείται. Όσον αφορά την παραβολή του γραπτού-προφορικού λόγου με το λόγο που χρησιμοποιεί το σχολείο, συμπεραίνεται ότι τα είδη των κειμένων που επιλέγονται για να αποτελέσουν αντικείμενο διδασκαλίας δεν μπορεί παρά να είναι αυτά που ευνοεί το περιβάλλον στο οποίο θα εφαρμοστεί το προϊόν της εκπαιδευτικής διαδικασίας καθώς και ότι τα κείμενα που αποβάλλουν τον κοινωνικό χαρακτήρα τους χάνουν και την επικοινωνιακή αξία τους και δεν μπορούν να εξυπηρετήσουν κανένα επικοινωνιακό στόχο.

Ειδικά χαρακτηριστικά: α) εισαγωγικό κείμενο σε γαλλική και ελληνική γλώσσα β) σημειώσεις

Τεχνικά χαρακτηριστικά: α) μονοχρωμία β) πίνακες