Περιγραφή: Παρουσιάζονται οι γλωσσικές στάσεις των πομακόφωνων κατοίκων της ορεινής Ξάνθης για τη μητρική τους γλώσσα, καθώς και για την ελληνική και την τουρκική γλώσσα. Η έρευνα των γλωσσικών στάσεων πραγματοποιήθηκε με τη μορφή συνεντεύξεων (ερωτηματολόγιο και ελεύθερη συζήτηση) και τα συμπεράσματα παρουσιάστηκαν στο 4ο Διεθνές Συνέδριο του Κέντρου Διαπολιτισμικής Εκπαίδευσης του Πανεπιστημίου Πατρών «Διαπολιτισμική Εκπαίδευση – Ελληνικά ως Δεύτερη ή Ξένη Γλώσσα», τον Ιούνιο του 2001. Στους συνεντευξιαζόμενους περιλαμβάνονταν και μαθητές του πομακόφωνου χωριού Κένταυρος, στο δημοτικό σχολείο στο οποίο ο εισηγητής υπηρέτησε επί μια τετραετία ως δάσκαλος. Το δείγμα αποτέλεσαν 35 πομακόφωνοι συνεντευξιαζόμενοι. Εκπροσωπούνται διάφορες ηλικίες με ποικιλία γραμματικών γνώσεων και από τα δύο φύλα. Το πρώτο που διαφαίνεται από τις συνεντεύξεις είναι μια τρίγλωσση πραγματικότητα με ένα ελαφρό προβάδισμα των πομακικών και μετά των ελληνικών. Όμως μια σχεδόν μονόγλωσση (πομακικά και λίγα τουρκικά) πραγματικότητα αποκαλύπτεται από τις άμεσες ή έμμεσες αναφορές σε κομμάτια του πληθυσμού που απείχαν από τη διαδικασία της έρευνας. Πρόκειται για τους ηλικιωμένους, για αρκετούς γονείς, για τις γυναίκες γενικότερα και για μικρά παιδιά, δηλαδή για τα περιβάλλοντα της γειτονιάς και των σπιτιών. Η πομακική είναι προφορική και μη τυποποιημένη γλώσσα. Οι κυρίαρχες γλώσσες, ελληνικά και τουρκικά, τείνουν να την εκτοπίσουν. Επειδή συχνά η πομακική ταυτίζεται με την αμορφωσιά και δεν έχει κάποια εμφανή χρησιμότητα, εκφράζονται για την πομακική γλώσσα απαξιωτικές κρίσεις και στάσεις, οι οποίες μεταφέρονται στα παιδιά. Επίσης, με την είσοδό τους στη σχολική πραγματικότητα υφίστανται ένα διπλό πολιτισμικό σοκ από το χριστιανό (ελληνόφωνο) και το μουσουλμάνο (τουρκόφωνο) δάσκαλο. Παρόλα αυτά, οι περισσότεροι μαθητές εκφράζουν την επιθυμία να συμπεριληφθεί η πομακική στο σχολικό πρόγραμμα. Εξάλλου, κατά τη διάρκεια του διαλείμματος τη χρησιμοποιούν αποκλειστικά. Ο δάσκαλος του ελληνόφωνου σκέλους του προγράμματος διαπιστώνει τελικά ότι οι μαθητές του κατά την αποφοίτησή τους από το δημοτικό δεν έχουν γίνει λειτουργικά δίγλωσσοι και ότι το επίπεδο τους στα ελληνικά δεν είναι επαρκές. Η εισαγωγή των βιβλίων του Προγράμματος Εκπαίδευσης Μουσουλμανοπαίδων, τα οποία στηρίζονται στην επικοινωνιακή προσέγγιση, αποτέλεσαν, σύμφωνα με την ανακοίνωση, μια θετική εξέλιξη.

Ειδικά χαρακτηριστικά: α) δείγματα διδακτικών τεχνικών β) δείγματα διδακτικού υλικού

Τεχνικά χαρακτηριστικά: α) μονοχρωμία β) μικρή έκταση