Περιγραφή: Παρουσιάζεται το παράδειγμα της Ελλάδας ως χώρας προέλευσης (αποστολής) και ταυτόχρονα υποδοχής μεταναστών. Το άρθρο περιορίζεται στις πολιτισμικές συνέπειες αυτού του φαινομένου δίνοντας βάρος στις γλωσσικές συνέπειες σε επίπεδο: ατόμου, οικογένειας, παροικίας καθώς και χώρας προέλευσης και υποδοχής. Οι τελευταίες εξελίξεις οδήγησαν στη δημιουργία πολυπολιτισμικών και πολυγλωσσικών συνθηκών και στην Ελλάδα. Βέβαια, σύμφωνα με την ανακοίνωση, η πολιτεία απέχει πολύ από την αναγνώριση αυτής της κατάστασης, με αποτέλεσμα να συναντάται σήμερα στην Ελλάδα, όπως εξάλλου και στις περισσότερες δυτικοευρωπαϊκές χώρες, αυτή η κοινωνιογλωσσική κατάσταση που ο Fishman (1975, 95 κ.ε.) ονομάζει ατομική διγλωσσία χωρίς κοινωνική διγλωσσία (Bilingualism without Diglossia). Ωστόσο διαπιστώνεται ότι την τελευταία πενταετία παρατηρείται από την πλευρά του κράτους μια δραστηριοποίηση που αφορά γενικά την εκπαίδευση με έμφαση στη διδασκαλία της ελληνικής ως δεύτερης γλώσσας, τόσο σε μαθητές ελληνικής καταγωγής στο εξωτερικό όσο και σε αλλοδαπούς μαθητές στην Ελλάδα. Ενδεικτικά αναφέρονται η ψήφιση του νόμου 2413/1996 (ΦΕΚ 124/17-6-96), καθώς και τα προγράμματα που υλοποιούνται: α. του Πανεπιστημίου της Κρήτης, που αφορά την Παιδεία των Ομογενών στο εξωτερικό, β. του Πανεπιστημίου Αθηνών που αφορά την Εκπαίδευση των Παλιννοστούντων και των Αλλοδαπών στην Ελλάδα, γ. του Πανεπιστημίου των Ιωαννίνων που αφορά του Τσιγγάνους. Επίσης, αρκετά ανώτατα εκπαιδευτικά ιδρύματα καθώς και φυσικά πρόσωπα έχουν αναπτύξει έντονη δραστηριότητα στην παραγωγή διδακτικού υλικού για τη διδασκαλία της ελληνικής ως δεύτερης/ξένης γλώσσας, καθώς και στην ανάπτυξη θεωρητικών σκέψεων γύρω από το νέο κλάδο της διδακτικής της γλώσσας. Η διγλωσσία είναι σύνηθες φαινόμενο σε επίπεδο οικογένειας και παροικίας. Είναι επίσης κανόνας σε ατομικό επίπεδο. ’τομα που μεταναστεύουν σε μικρή ηλικία ή που γεννιούνται και κοινωνικοποιούνται σε μεταναστευτικά περιβάλλοντα είναι, κατά κανόνα, δίγλωσσα και μπορούν να ενταχθούν, συγκεκριμένα, σε έναν από τους ακόλουθους τέσσερις τύπους διγλωσσίας (Baker 1996): α. μονόπλευρη διγλωσσία με υπεροχή της μητρικής (Γ1) γλώσσας, β. μονόπλευρη διγλωσσία με υπεροχή της δεύτερης/ξένης (Γ2) γλώσσας, γ. αμφιδύναμη (εξισορροπημένη) διγλωσσία, δ. ημιγλωσσία. Για το άτομο που κοινωνικοποιείται σε ένα μεταναστευτικό περιβάλλον, η διπολιτισμικότητα και η διγλωσσία είναι δεδομένα. Το ζητούμενο είναι μια γλωσσική και γενικά εκπαιδευτική πολιτική και πράξη που να συμβάλλουν στην καλλιέργεια της διπολιτισμικότητας και της διγλωσσίας. Ένας εκπαιδευτικός σχεδιασμός που στοχεύει στην καλλιέργεια της ατομικής διγλωσσίας συμβάλλει συγχρόνως και στη διατήρηση της πολυγλωσσίας σε επίπεδο κοινωνίας. Από την άλλη πλευρά, για να γίνει εκπαιδευτική και (δι)γλωσσική πράξη προϋποθέτει την επεξεργασία μεθόδων και γλωσσικού υλικού για τη διδασκαλία και των δύο γλωσσών του μαθητή.

Ειδικά χαρακτηριστικά: α) δείγματα διδακτικών τεχνικών

Τεχνικά χαρακτηριστικά: α) μονοχρωμία β) μικρή έκταση