1. Θέμα Υποκοριστικά ουσιαστικών: βασικές καταλήξεις
Κωδικός: ΒΣ-06 Κατηγορία: Μορφολογία Συντάκτης: Βασίλης Σπυρόπουλος
2. Παραδείγματα: σπιτάκι, καφεδάκι, Μαράκι κοσμάκης, κηπάκος, πατερούλης αδερφούλα, ωρίτσα
3. Επίπεδο-Βαθμός δυσκολίας: Επίπεδο αρχαρίων και μέσων, και πιο συγκεκριμένα Α´ & Β´ ΚΕΓ και 1 & 2 ΕΚΠΑ 4. Προαπαιτούμενη γνώση: - Παραγωγική μορφολογία
Ειδικότερα
- Παραγωγική επιθηματοποίηση
- Παραγωγή ουσιαστικών
5. Πιθανά λάθη: (α) Αδυναμία αναγνώρισης της υποκοριστικής αξίας του επιθήματος
(β) Αδυναμία σύνδεσης του υποκοριστικού με το απλό ουσιαστικό προέλευσης
(γ) Αδυναμία επιλογής του σωστού επιθήματος
(δ) Ξεκινώντας από το υποκοριστικό, αδυναμία παραγωγής του απλού ουσιαστικού στο σωστό γένος ή τύπο (λ.χ. το βοριάδι).
6. Περιγραφή: -άκι (Α΄ ΚΕΓ, 1 & 2 ΕΚΠΑ) Παράγει ουδέτερα υποκοριστικά: σπίτι → σπιτάκι, λάθος ΰ λαθάκι, σκυλί ΰ σκυλάκι, παιδί ΰ παιδάκι Στα αρσενικά ανισοσύλλαβα ουσιαστικά, στα ουδέτερα ανισοσύλλαβα ουσιαστικά σε -α και στα ουδέτερα ουσιαστικά τσάι, ρολόι και κομπολόι η κατάληξη -άκι προστίθεται στο θέμα του πληθυντικού, δημιουργώντας έτσι τις εξής καταλήξεις αντιστοίχως -δάκι, -τάκι, -γάκι: καφές → καφεδάκι, βοριάς → βοριαδάκι, μεζές → μεζεδάκι γράμμα → γραμματάκι, πείραμα → πειραματάκι ρολόι ΰ ρολογάκι, τσάι ΰ τσαγάκι, κομπολόι ΰ κομπολογάκι Χρησιμοποιείται και σε κάποια θηλυκά κύρια ονόματα για την παραγωγή χαϊδευτικών: Μαρία → Μαράκι, Λένα → Λενάκι, Πόπη → Ποπάκι -άκης (Β΄ ΚΕΓ, 1 & 2 ΕΚΠΑ) Παράγει αρσενικά υποκοριστικά από αρσενικά ουσιαστικά και κύρια ονόματα: κόσμος → κοσμάκης, Γιώργος → Γιωργάκης -άκος (Β΄ ΚΕΓ) Παράγει αρσενικά υποκοριστικά από αρσενικά ουσιαστικά και κάποια λίγα κύρια ονόματα: κήπος → κηπάκος, δρόμος → δρομάκος, Μήτσος → Μητσάκος -ούλης (Β΄ ΚΕΓ, 1 & 2 ΕΚΠΑ) Παράγει αρσενικά υποκοριστικά από αρσενικά ουσιαστικά: πατέρας → πατερούλης, άντρας → αντρούλης -ούλα (Β΄ ΚΕΓ, 1 & 2 ΕΚΠΑ) Παράγει θηλυκά υποκοριστικά από θηλυκά ουσιαστικά και κύρια ονόματα: αδελφή → αδελφούλα, λέξη → λεξούλα, Δήμητρα → Δημητρούλα, Χρύσα → Χρυσούλα -ίτσα (Β΄ ΚΕΓ, 1 & 2 ΕΚΠΑ) Παράγει θηλυκά υποκοριστικά από θηλυκά ουσιαστικά και κύρια ονόματα: φωλιά → φωλίτσα, μπίρα → μπιρίτσα, ώρα → ωρίτσα, Ελένη ΰ Ελενίτσα 7. Παρουσίαση: Το θέμα προσφέρεται για απλές ασκήσεις μετασχηματισμού αλλά είναι δυνατή και η επανάληψη με την αναφορά στον υποκορισμό ανά πάσα στιγμή, λ.χ. όποτε κι αν συναντάται οποιοδήποτε ουσιαστικό (λ.χ. «Πώς λέμε το μικρό αυτοκίνητο;»). 8. Σύνδεση με συναφή θέματα: ΒΣ-07 - Υποκοριστικά ουσιαστικών: λιγότερο συχνές καταλήξεις ΒΣ-08 - Υποκοριστικά ουσιαστικών: λόγιες καταλήξεις ΒΣ-09 - Υποκοριστικά επιθέτων
9. Παραπομπές σε υλικό του προγράμματος: Γλωσσικές Ασκήσεις: 572-573.
Warning: Undefined array key "HTTP_REFERER" in /home/ntlab/public_html/areas/language/grammar/details.php on line 205
ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ
|