Μια μη περιοριστική αναφορική πρόταση δίνει μια πρόσθετη πληροφορία σχετικά με την ονοματική φράση στην οποία αναφέρεται. Η πληροφορία αυτή δεν είναι απαραίτητη και λειτουργεί ως επεξήγηση, γι' αυτό και η μη περιοριστική αναφορική πρόταση χωρίζεται με κόμμα. Και οι μη περιοριστικές αναφορικές προτάσεις, όπως και οι περιοριστικές, εισάγονται με τις αναφορικές αντωνυμίες ο οποίος, η οποία, το οποίο και που.

Η Αλίκη, την οποία/που είχα να τη δω πολύ καιρό, εμφανίστηκε σήμερα το πρωί.

Θυμάμαι το φίλο μου το Βασίλη, ο οποίος/που με βοηθούσε πάντα.

Δεν υπάρχει σημασιολογική διαφορά ανάμεσα στο που και στο ο οποίος. Οι αναφορικές αντωνυμίες που και ο οποίος εναλλάσσονται ελεύθερα, με την εξαίρεση ότι είναι προτιμότερο να χρησιμοποιείται ο οποίος στον επίσημο λόγο, και σε λιγότερο επίσημο λόγο όταν το αναφορικό στοιχείο βρίσκεται στη γενική ή σε μια προθετική φράση:

Το αναφορικό στοιχείο μπορεί να ακολουθεί ή να ακολουθείται από μια ονοματική φράση:

Ήρθε ο Νίκος, του οποίου ο αδερφός με βοήθησε. ή

Ήρθε ο Νίκος, ο αδερφός του οποίου με βοήθησε.

Η Μαρία, με την οποία πήγα διακοπές το περσινό καλοκαίρι, μπήκε στο πανεπιστήμιο.

Όταν η αναφορική μη περιοριστική πρόταση εισάγεται με την αντωνυμία ο οποίος, είναι λάθος η προσθήκη της κλιτικής αντωνυμίας.

Κάναμε διακοπές στο Αιγαίο, τις οποίες απολαύσαμε.

(και όχι: Κάναμε διακοπές στο Αιγαίο, τις οποίες τις απολαύσαμε.)

Σε πολλές περιπτώσεις το ο οποίος σε μια μη περιοριστική πρόταση λειτουργεί όχι ως αντωνυμία αλλά ως προσδιοριστής, ο οποίος ακολουθείται από την επανάληψη του ουσιαστικού που προσδιορίζει:

Δίνει τα βιβλία του από δω κι από κει, τα οποία βιβλία τα 'χει πληρώσει ακριβά.

Η μη περιοριστική αναφορική πρόταση μπορεί να εισάγεται με μια επιρρηματική φράση που ακολουθείται από το αναφορικό ο οποίος:

Το σπίτι του κ. Σταματίου, δίπλα στο οποίο είναι το σχολείο όπου πήγαινα τρία χρόνια, το ξέρω πολύ καλά.