1. Θέμα Ουσιαστικά σε ος/οι: αρσενικά, θηλυκά, κοινού γένους
Κωδικός: ΒΣ-01 Κατηγορία: Μορφολογία Συντάκτης: Βασίλης Σπυρόπουλος
2. Παραδείγματα: ο ουρανός, ο χώρος, ο άνθρωπος η οδός, η λεωφόρος, η είσοδος ο/η ηθοποιός, ο/η σημαιοφόρος, ο/η πρόεδρος
3. Επίπεδο-Βαθμός δυσκολίας: Επίπεδο αρχαρίων, και πιο συγκεκριμένα Α´ ΚΕΓ και 1-2 ΕΚΠΑ 4. Προαπαιτούμενη γνώση:
Γενικά
- Κλίση ουσιαστικών
Ειδικότερα
- Μορφολογικές τάξεις ουσιαστικών
- Κοινή κλίση αρσενικών και θηλυκών
- Μορφολογική διάκριση του γένους
5. Πιθανά λάθη: (α) ο μαθητής μπορεί να εκλάβει ένα ουσιαστικό σε -ος ως αρσενικό, εξαιτίας της υψηλής συχνότητας της κατάληξης στα αρσενικά: λ.χ., *ο μέθοδος.
(β) υπεργενικεύοντας τις καταλήξεις του πληθυντικού των θηλυκών, μπορεί να παραγάγει τύπους όπως οι μέθοδες, οι έξοδες.
(γ) εξαιτίας της αδυναμίας ένταξης σε κλιτικό παράδειγμα, παραγωγή ανύπαρκτων τύπων: την οδός, στην λεωφόρος.
6. Περιγραφή: Τα ουσιαστικά σε -ος, πληθ. -οι μπορεί να είναι είτε αρσενικά, είτε θηλυκά είτε κοινού γένους. Και στις τρεις περιπτώσεις ακολουθούν την ίδια κλίση στον ενικό και πληθυντικό. Αρσενικά ουσιαστικά σε -ος: Τα ουσιαστικά αυτής της πολυπληθούς κατηγορίας μπορεί να είναι είτε οξύτονα (ουρανός), είτε παροξύτονα (χώρος), είτε προπαροξύτονα (άνθρωπος). Θηλυκά ουσιαστικά σε -ος: Τα ουσιαστικά αυτά έχουν κατά κύριο λόγο λόγια προέλευση. Η κλητική τους σπανίζει. Μπορεί να είναι είτε οξύτονα (οδός), είτε παροξύτονα (λεωφόρος), είτε προπαροξύτονα (ήπειρος). Ουσιαστικά σε -ος κοινού γένους: Τα ουσιαστικά αυτά είναι κατά βάση δηλωτικά επαγγέλματος. Μπορεί να είναι είτε αρσενικά είτε θηλυκά ανάλογα με το φύλλο του προσώπου στο οποίο αναφέρονται: ο ηθοποιός (άνδρας) - η ηθοποιός (γυναίκα). Το γένος στα ουσιαστικά αυτά διακρίνεται μόνο από το άρθρο ή από την κλίση των άλλων στοιχείων που τα προσδιορίζουν: ο καλός άνθρωπος - η καλή μέθοδος ο μεγάλος ηθοποιός - η μεγάλη ηθοποιός Και οι τρεις περιπτώσεις κλίνονται σύμφωνα με το παρακάτω παράδειγμα: | Ενικός | Πληθυντικός | Ονομαστική | -ος | -οι | Γενική | -ου | -ων | Αιτιατική | -ο | -ους | Κλητική | -ε | -οι | 7. Παρουσίαση: Απαιτείται εξάσκηση των θηλυκών και των ουσιαστικών κοινού γένους με άρθρα και επίθετα που συμφωνούν ώστε να εμπεδωθεί το γένος τους:
η μεγάλη είσοδος, στην εθνική οδό, της καλής ηθοποιού
8. Σύνδεση με συναφή θέματα: ΑΤ-58 - Συμφωνία στοιχείων μέσα στην ονοματική φράση ΜΠ-04 - Το γένος
9. Παραπομπές σε υλικό του προγράμματος: Γλωσσικές Ασκήσεις: 44, 72-73, 76, 86-89.
Warning: Undefined array key "HTTP_REFERER" in /home/ntlab/public_html/areas/language/grammar/details.php on line 205
ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ
|