Κεντρική Σελίδα

Πληροφορίες  Βοήθεια  Αφίσα  English Summary  Media.UoA Central


ΘΕΜΑΤΑ ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗΣ [ Πληροφορίες ] [ Συντελεστές ] [ Πρώτη Σελίδα ]

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΦΩΝΟΛΟΓΙΑ ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΑ ΣΥΝΤΑΞΗ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ ΣΥΣΧΕΤΙΣΜΟΙ

1. Θέμα Έγκλιση τόνου

Κωδικός: ΜΠ-03
Κατηγορία: Φωνολογία
Συντάκτης: Μαρία Πουλοπούλου


2. Παραδείγματα:
το αυτοκίνητό μου
θύμισέ μου
θύμισέ το μου
γράψε μού το

3. Επίπεδο-Βαθμός δυσκολίας:
Ήδη από τα πρώτα επίπεδα, αλλά όπως φαίνεται από τα πιθανά λάθη (βλ. παρακάτω) είναι απαραίτητο να γίνονται σχετικές αναφορές σε όλα τα επίπεδα.
4. Προαπαιτούμενη γνώση:
Για όλες τις περιπτώσεις έγκλισης, ο νόμος της τρισυλλαβίας

Για τα ουσιαστικά, οι δομές με κτητικά

Για τα ρήματα, η γνώση της προστακτικής και οι δομές

προστακτική (τρισύλλαβη) + κλιτικό

προστακτική (δισύλλαβη) + κλιτικό + κλιτικό


5. Πιθανά λάθη:
Τα λάθη στην έγκλιση είναι από τα πιο κοινά σε όλες τις κατηγορίες μαθητών, και ανεξάρτητα από επίπεδο. Οι περισσότεροι από αυτούς που μαθαίνουν νέα ελληνικά αποδίδουν λανθασμένα την έγκλιση. Έτσι:



α) είτε αγνοούν τον τόνο που αναπτύσσεται:



το αυτοκίνητο μου



β) είτε αποδίδουν ως πρωτεύοντα τον αρχικό τόνο της λέξης και όχι τον αναπτυσσόμενο:



το αυτοκΙνητό μου


6. Περιγραφή:

Με τον όρο έγκλιση αναφερόμαστε στην ανάπτυξη δεύτερου τόνου μέσα σε μια «φωνολογική λέξη» που απαρτίζεται από ένα ουσιαστικό ή ένα ρηματικό τύπο και κάποια ασθενή από τονική άποψη στοιχεία που ακολουθούν. Τέτοια είναι τα κτητικά και τα κλιτικά (ασθενείς τύποι των προσωπικών αντωνυμιών). Ο λόγος για την ανάπτυξη αυτού του δεύτερου τόνου συνδέεται με το νόμο της τρισυλλαβίας (βλ. σχετικό δελτίο):

(1) τοβιβλίομου

(2) τοαυτοκίνητόμου

Ο τόνος στο (1) βρίσκεται στην τρίτη από το τέλος συλλαβή, κατά συνέπεια δεν παραβιάζεται ο νόμος της τρισυλλαβίας. Ο τόνος στο (2) βρίσκεται στην τέταρτη από το τέλος συλλαβή, παραβιάζεται λοιπόν ο νόμος της τρισυλλαβίας. Για το λόγο αυτό αναπτύσσεται ο δεύτερος τόνος στην παραλήγουσα της φωνολογικής λέξης.

Οι δύο τόνοι μέσα στη φωνολογική λέξη δεν είναι ισοδύναμοι. Πρωτεύων (ισχυρότερος) είναι ο τόνος που αναπτύσσεται, με δευτερεύοντα τον τόνο της λέξης-κεφαλής.

Τέλος, ο δεύτερος τόνος αναπτύσσεται πάντα με διαφορά μίας συλλαβής από τον τόνο της λέξης-κεφαλής:

(3) θύμισέ μου

θύμισέ μου το


7. Παρουσίαση:
Σχετικά με την παρουσίαση της έγκλισης, ο διδάσκων έχει δύο δυνατότητες:



α) είτε να αναφερθεί γενικά στο φαινόμενο, επεξετάζοντας την έγκλιση στα ουσιαστικά και στα ρήματα μαζί. Κάτι τέτοιο αφορά περισσότερο προχωρημένους μαθητές, στους οποίους εντοπίζουμε συχνά λάθη στην έγκλιση·



β) είτε να αναφερθεί στην έγκλιση κατά περίπτωση, με αφορμή τη διδασκαλία των κτητικών ή τα κλιτικά.



Και στις δύο περιπτώσεις, καλό θα ήταν να χρησιμοποιήσει αντιπαραβολικά παραδείγματα με έγκλιση και παραδείγματα χωρίς έγκλιση:



(4) το στυλό μου το σπίτι μου το αδιάβροχό μου

δες το γράψε το διάβασέ το



και στη συνέχεια να ανατρέξει στο νόμο της τρισυλλαβίας και να εξηγήσει γιατί σε κάποιες περιπτώσεις πρέπει να έχουμε και δεύτερο τόνο.



Στην πορεία αυτής της παρουσίασης, οι μαθητές μπορούν να ασκηθούν με τους εξής τρόπους:

1.Ο διδάσκων εκφωνεί εγκλιτικά και μη παραδείγματα και οι μαθητές λένε πού αναγνωρίζουν δεύτερο τόνο και πού όχι.

2. Ο δάσκαλος εκφωνεί εγκλιτικά και μη παραδείγματα και οι μαθητές επαναλαμβάνουν.

3. Οι μαθητές αποφασίζουν αν θα βάλουν τόνο σε εγκλιτικά και μη παραδείγματα και ύστερα διαβάζουν.


8. Σύνδεση με συναφή θέματα:
ΜΠ-06 - Νόμος της τρισυλλαβίας

9. Παραπομπές σε υλικό του προγράμματος:
Γλωσσικές Ασκήσεις: 29-33.


 MP03_1976.doc
 Αποθήκευση Αρχείου Word
 MP03_1976.pdf
 Αποθήκευση Αρχείου PDF

Warning: Undefined array key "HTTP_REFERER" in /home/ntlab/public_html/areas/language/grammar/details.php on line 205

ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ