Η αλληλοπάθεια είναι η ταυτόχρονη επιτέλεση της ίδιας ενέργειας από δύο τουλάχιστον υποκείμενα με το καθένα να αποτελεί το αντικείμενο που δέχεται την ενέργεια του άλλου:

Ο Γιάννης κι η Μαρία (αλληλο)κοιτάχτηκαν και φιλήθηκαν

= Ο Γιάννης κοίταξε και φίλησε τη Μαρία κι η Μαρία κοίταξε και φίλησε το Γιάννη.

Η αλληλοπάθεια μπορεί να εκφράζεται είτε με το ρήμα στην ενεργητική φωνή (είτε στον ενικό είτε, συνηθέστερα, στον πληθυντικό) και την παρουσία των κατάλληλων τύπων της έκφρασης «ο ένας τον άλλο» είτε με το ρήμα στη μεσοπαθητική φωνή (πάντα στον πληθυντικό) και την προαιρετική παρουσία του προθήματος αλληλο- (βλ. σχετικό δελτίο):

Ο Γιάννης κι η Μαρία αλληλοκοιτάχτηκαν.

Στην έκφραση «ο ένας τον άλλο», «ο ένας» βρίσκεται πάντα στην ονομαστική, ενώ ο τύπος «του άλλου» εξαρτάται από το σχετικό ρήμα (και τη θέση του στη δομή της πρότασης - αν είναι αντικείμενο, άμεσο ή έμμεσο, ή άλλου τύπου προσδιορισμός):

Συλλυπήθηκαν ο ένας τον άλλον.

Το γένος του ενός και του άλλου είναι πάντα ίδιο και γενικά συμφωνεί με το γένος των ουσιαστικών στα οποία αναφέρονται - αλλά υπερισχύει το αρσενικό του θηλυκού και του ουδετέρου, αλλά και το ουδέτερο του θηλυκού. Έτσι:

Ο Γιάννης και η Μαρία κοίταξαν ο ένας τον άλλο.

Ο Γιάννης και το μωρό κοίταξαν ο ένας τον άλλο.

Η Μαρία και το μωρό κοίταξαν το ένα το άλλο.

Με άλλα λόγια, στο θηλυκό εμφανίζεται μόνο όταν όλα τα εμπλεκόμενα υποκείμενα είναι θηλυκού γένους:

Αυτό μπορεί να λειτουργήσει και ως κριτήριο για την αναγνώριση μιας δομής ως δομής αλληλοπάθειας ή απλώς μεταβατικής:

Ο ένας κοίταξε τον άλλον.

Αν τα υποκείμενα στα οποία αναφέρεται μια τέτοια πρόταση είναι, λ.χ., ο Γιάννης και η Μαρία, τότε πρόκειται σίγουρα για δομή αλληλοπάθειας - αλλιώς είτε το «ένας» είτε το «άλλος» θα έπρεπε να είναι θηλυκού γένους:

Ο ένας κοίταξε την άλλη.

Η μία κοίταξε τον άλλον.

Όπως φαίνεται και από τα τελευταία παραδείγματα η έκφραση «ο ένας τον άλλον» μπορεί και να διακόπτεται χωρίς όμως απαραίτητα να αποκλείεται η ερμηνεία της αλληλοπάθειας:. Στην περίπτωση όμως που χωρίζονται, το ρήμα είναι κανονικά στον ενικό:

Χτυπούσαν ο ένας τον άλλον.

Χτυπούσε ο ένας τον άλλον.