Κεντρική Σελίδα

Πληροφορίες  Βοήθεια  Αφίσα  English Summary  Media.UoA Central


ΘΕΜΑΤΑ ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗΣ [ Πληροφορίες ] [ Συντελεστές ] [ Πρώτη Σελίδα ]

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΦΩΝΟΛΟΓΙΑ ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΑ ΣΥΝΤΑΞΗ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ ΣΥΣΧΕΤΙΣΜΟΙ

1. Θέμα Τονισμός επιθέτων: στηλοειδής τονισμός και λόγιες εξαιρέσεις

Κωδικός: ΑΤ-23
Κατηγορία: Φωνολογία
Συντάκτης: Αναστάσιος Τσαγγαλίδης


2. Παραδείγματα:
ο πλούσιος, του πλούσιου, τον πλούσιο, οι πλούσιοι, των πλούσιων, τους πλούσιους
η υπέροχη, της υπέροχης, την υπέροχη, οι υπέροχες, των υπέροχων, τις υπέροχες

των ευθειών γραμμών, τα συνήθη παράπονα, των βορείων προαστίων

3. Επίπεδο-Βαθμός δυσκολίας:
B ΚΕΓ, 1 ΕΚΠΑ και προοδευτικά στα επόμενα επίπεδα για τα λόγια και αρχαιόκλιτα
4. Προαπαιτούμενη γνώση:
Ονοματική κλίση – μορφολογία των πτώσεων στους δύο αριθμούς

Σχηματισμός γενών των επιθέτων


5. Πιθανά λάθη:
(α) Αλλαγή του τόνου υπό την επίδραση των αντίστοιχων ουσιαστικών (λ.χ., ?τους πλουσίους ανθρώπους, *των υπεροχών ημερών).

(β) Αδυναμία αναγνώρισης τύπων με λόγιο καταβιβασμό (λ.χ., των κυριοτέρων παραγόντων, διαφόρων επιπέδων) ή αδυναμία σχηματισμού του ορθού τύπου σε άλλες πτώσεις (λ.χ., *η ουσιωδής διαφορά).


6. Περιγραφή:

Κανονικά τα επίθετα διατηρούν τον τόνο σε μία θέση σε ολόκληρο το κλιτικό παράδειγμα - φαινόμενο που αναφέρεται ως «στηλοειδής τονισμός». Αυτό ισχύει για τα περισσότερα επίθετα της ελληνικής, για τους περισσότερους ομιλητές και στις περισσότερες περιστάσεις.

ο

όμορφος

η

όμορφη

το

όμορφο

του

όμορφου

της

όμορφης

του

όμορφου

τον

όμορφο

την

όμορφη

το

όμορφο

 

όμορφε

 

όμορφη

 

όμορφο

           

οι

όμορφοι

οι

όμορφες

τα

όμορφα

των

όμορφων

των

όμορφων

των

όμορφων

τους

όμορφους

τις

όμορφες

τα

όμορφα

 

όμορφοι

 

όμορφες

 

όμορφα

 

Υπάρχουν όμως και κάποια επίθετα που ακολουθούν τους σχετικούς κανόνες τονισμού της αρχαίας ελληνικής, και προτιμώνται σε επίσημες περιστάσεις ή αποτελούν τμήματα παγιωμένων εκφράσεων ή ειδικών λεξιλογίων.

Αν και δεν αποτελεί πάντα πρόβλημα στην επικοινωνία, οι μαθητές πρέπει να ενθαρρύνονται να διατηρούν σταθερό τον τόνο των επιθέτων σε όλους τους τύπους. Θα πρέπει όμως, σε πιο προχωρημένα επίπεδα, να είναι σε θέση να αναγνωρίζουν την ισοδυναμία τύπων όπως διάφορων-διαφόρων και να έχουν επίγνωση της κοινωνιογλωσσικής τους διαφοράς.


7. Παρουσίαση:
Ο τόνος είναι δυνατό να αλλάζει θέση για λόγους παρόμοιους με αυτούς που συναντώνται και με τα ουσιαστικά. Στα πρώιμα όμως επίπεδα πρέπει να γίνεται σαφής διάκριση μεταξύ ουσιαστικών και επιθέτων ως προς το σχηματισμό των αντίστοιχων πτώσεων:



ο όμορφος άνθρωπος – του όμορφου ανθρώπου

οι καλύτεροι δάσκαλοι – τους καλύτερους δασκάλους

οι δύσκολες γλώσσες – των δύσκολων γλωσσών




Η παρουσίαση στα πρώιμα επίπεδα είναι εύκολο να γίνει με τη χρήση τέτοιων αρκετά φυσικών ονοματικών φράσεων. Στα προχωρημένα επίπεδα, θα πρέπει να γίνεται προσεκτική αντιπαράθεση κειμενικών ειδών και επιπέδων ύφους ώστε να γίνονται αντιληπτές οι συνθήκες που επιτρέπουν ή επιβάλλουν την παραβίαση του κανονικού τονικού σχήματος των επιθέτων. ’λλωστε, στα προχωρημένα επίπεδα οι μαθητές θα έχουν έρθει σε επαφή με κατηγορίες επιθέτων που παρουσιάζουν υποχρεωτικές αλλαγές του τόνου (όπως η ευθεία, το σύνηθες, ο επείγων, η επείγουσα, το επείγον κτλ.).


8. Σύνδεση με συναφή θέματα:
ΑΤ-26 - Τονισμός ουσιαστικών και καταβιβασμός του τόνου
ΑΤ-58 - Συμφωνία στοιχείων μέσα στην ονοματική φράση
ΜΠ-06 - Νόμος της τρισυλλαβίας

9. Παραπομπές σε υλικό του προγράμματος:
Γλωσσικές Ασκήσεις: 129-132, 136, 138-142.


 AT23_1101.doc
 Αποθήκευση Αρχείου Word
 AT23_1101.pdf
 Αποθήκευση Αρχείου PDF

Warning: Undefined array key "HTTP_REFERER" in /home/ntlab/public_html/areas/language/grammar/details.php on line 205

ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ