 |      | |||||||||||||||
| | ||||||||||||||||
| ||||||||||||||||
| | ||||||||||||||||
| ΘΕΜΑΤΑ ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗΣ [ Πληροφορίες ] [ Συντελεστές ] [ Πρώτη Σελίδα ] |
| ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΦΩΝΟΛΟΓΙΑ ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΑ ΣΥΝΤΑΞΗ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ ΣΥΣΧΕΤΙΣΜΟΙ |
1. Θέμα Ανομοίωση: ακολουθία δύο άηχων κλειστών → τριβόμενο + κλειστό Κωδικός: ΑΤ-29 Κατηγορία: Φωνολογία Συντάκτης: Αναστάσιος Τσαγγαλίδης 2. Παραδείγματα: φτερό, πλεχτό 3. Επίπεδο-Βαθμός δυσκολίας: Από Α ΚΕΓ, 1 ΕΚΠΑ και προοδευτικά σε όλα τα επίπεδα 4. Προαπαιτούμενη γνώση: Φωνητική αξία των γραμμάτων αντιστοιχία γραφής και προφοράς. Τα σύμφωνα της ελληνικής 5. Πιθανά λάθη: (α) Παραγωγή ακολουθιών φθόγγων που δε συνηθίζονται σε καθημερινό λόγο: ?θα ήθελα να φάω το πτερό. (β) Αδυναμία αντιστοίχισης (και σε προχωρημένα επίπεδα, αδυναμία αναγνώρισης της ετυμολογικής σχέσης μεταξύ) κανονικών και λόγιων τύπων που παρουσιάζουν διαφορές στα ίδια κατά τα άλλα στοιχεία: κλέφτης-κλεπτομανής, φτωχός-πτώχευση, φταίχτης-πταίσμα κτλ. (γ) Αδυναμία αντιστοίχισης γλωσσικών και κοινωνιογλωσσικών παραμέτρων: κλέπτης-κλέφτης, κτήνος-χτήνος, κτήμα-χτήμα. (δ) Εσφαλμένες υπεργενικεύσεις: ?εχπομπή, ?εχτίμηση, ?περίφτερο και υπερδιορθώσεις (*πτάνω, *προπταίνω). 6. Περιγραφή: Οι περιπτώσεις αυτές θεωρητικά μπορούν να ενταχθούν στο πλαίσιο ενός γενικού κανόνα φωνολογικής ανομοίωσης της νέας ελληνικής που ορίζει ότι δεν είναι εύκολα ανεκτές ακολουθίες δύο άηχων κλειστών φθόγγων. Σε αυτές τις περιπτώσεις, ο πρώτος φθόγγος τρέπεται κατά την προφορά (και κατά περίπτωση και στη γραφή) στον αντίστοιχο («ομοργανικό») τριβόμενο (δηλ ο [p] σε [f] και ο [k] σε [x]): φτωχός < πτωχός χτίζω < κτίζω εχπαιδευτικός [μόνο προφορικά] < εχπαιδευτικός Ο κανόνας δεν εφαρμόζεται κανονικά σε λόγιες λέξεις (και ιδιαίτερα σε γραπτό επίσημο λόγο): αναπτερώθηκαν οι ελπίδες του τα εξαπτέρυγα διεκπεραίωση εκπίπτουν οι κατακτήσεις των Ρωμαίων συνεκτικά στοιχεία αλλά ακόμα και σε συχνόχρηστες λέξεις λόγιας προέλευσης: περίπτερο, αναπτήρας, ... εκπομπή, εκπαίδευση, ... ανάκτορο, κτιριακός, ... και ακόμα και στο συνδυασμό τριών κλειστών φθόγγων (πολύ σπανιότερα): εκπτώσεις ή και σε συνδυασμούς δύο κλειστών πριν από υγρό: έκπληξη εκτροπή εκτρέφω Γενικά ο κανόνας έχει εφαρμογή κυρίως σε λέξεις μη λόγιες και σε λιγότερο επίσημες περιστάσεις. Επίσης, όπως και σε άλλες περιπτώσεις ανομοίωσης, εφαρμόζεται περισσότερο στον προφορικό παρά στο γραπτό λόγο.Είναι δηλ. δυνατό κάποιος να γράφει (ή να βλέπει γραμμένο) <κτήμα> και να παράγει προφορικά [xtima]. 7. Παρουσίαση: Οι σχετικές ποικιλίες μπορεί να γίνουν αντιληπτές από τους μαθητές ήδη από τα πρώιμα στάδια της εκμάθησης καθώς σε φυσικό λόγο ακόμα και ο διδάσκων είναι δυνατό να γράφει ή να βλέπει γραμμένο <κτίριο> και να προφέρει [xtirio]. Οι σχετικές αντιστοιχίες μπορούν να παρουσιαστούν σχετικά εύκολα, ακόμα και με όρους γραφής (και όχι φωνητικούς): τα σύμφωνα που μας ενδιαφέρουν αντιστοιχούν ένα προς ένα με γράμματα του αλφαβήτου. Έτσι, το φαινόμενο μπορεί να παρουσιαστεί αρκετά εύκολα ως εναλλαγή των <κτ> και <χτ>, των <πτ> και <φτ>, <κπ> και <χπ> . Οι σχετικοί περιορισμοί, φωνητικοί και κοινωνιογλωσσικοί, θα πρέπει να παρουσιαστούν σε πιο προχωρημένα επίπεδα, και να γίνει σαφές σε ποιες περιπτώσεις είναι υποχρεωτική η μία ή η άλλη γραπτή ή προφορική εκδοχή και σε ποιες η εναλλαγή είναι ελεύθερη. 8. Σύνδεση με συναφή θέματα: ΑΤ-27 - Ανομοίωση: ακολουθία δύο άηχων τριβόμενων → τριβόμενο και στιγμιαίο ΑΤ-28 - Ανομοίωση στο σχηματισμό «αοριστικού» θέματος: τριβόμενο + /s/ → κλειστό + [s] 9. Παραπομπές σε υλικό του προγράμματος: Δεν αναφέρονται.
Warning: Undefined array key "HTTP_REFERER" in /home/ntlab/public_html/areas/language/grammar/details.php on line 205 |
AT29_2941.doc 
Αποθήκευση Αρχείου Word
AT29_2941.pdf
