Κεντρική Σελίδα

Πληροφορίες  Βοήθεια  Αφίσα  English Summary  Media.UoA Central


ΘΕΜΑΤΑ ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗΣ [ Πληροφορίες ] [ Συντελεστές ] [ Πρώτη Σελίδα ]

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΦΩΝΟΛΟΓΙΑ ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΑ ΣΥΝΤΑΞΗ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ ΣΥΣΧΕΤΙΣΜΟΙ

1. Θέμα Η σειρά των όρων και η λειτουργική προοπτική της πρότασης

Κωδικός: ΑΤ-49
Κατηγορία: Σύνταξη
Συντάκτης: Αναστάσιος Τσαγγαλίδης


2. Παραδείγματα:
Ο Γιάννης γνώρισε τη Μαρία
Ο Γιάννης, τη Μαρία γνώρισε.
Τη Μαρία γνώρισε ο Γιάννης
?Τη Μαρία ο Γιάννης γνώρισε
Γνώρισε ο Γιάννης τη Μαρία.
Γνώρισε τη Μαρία ο Γιάννης.

Ο Γιάννης, τη Μαρία τη γνώρισε
Ο Γιάννης, τη γνώρισε τη Μαρία
Τη Μαρία, τη γνώρισε ο Γιάννης
Τη Μαρία, ο Γιάννης τη γνώρισε.
Τη γνώρισε ο Γιάννης τη Μαρία
Τη γνώρισε τη Μαρία ο Γιάννης.


3. Επίπεδο-Βαθμός δυσκολίας:
Από Α ΚΕΓ, 1 ΕΚΠΑ
4. Προαπαιτούμενη γνώση:
Απλή σύνταξη και πληροφοριακή δομή της πρότασης

Βασικά επιτονικά σχήματα


5. Πιθανά λάθη:
(α) Αδυναμία αναγνώρισης των συντακτικών και πληροφοριακών σχέσεων μεταξύ των όρων της πρότασης.

(β) Παραγωγή συντακτικά ορθών δομών σε ακατάλληλα όμως περιβάλλοντα από την άποψη της πληροφοριακής δομής

(γ) Αδυναμία αναγνώρισης της σημασιολογικής ισοδυναμίας και των πραγματολογικών διαφορών των διαφορετικών εκδοχών της ίδιας πρότασης.


6. Περιγραφή:

Όλες οι προτάσεις στα παραδείγματα περιγράφουν την ίδια κατάσταση (ή αληθεύουν στις ίδιες συνθήκες). Δεν μπορούν όμως να εμφανιστούν όλες στις ίδιες πραγματικές περιστάσεις σε διαφορετικά κείμενα ή συνομιλίες. Δεν εκφέρονται όλες με τον ίδιο επιτονισμό - σε κάποιες περιπτώσεις κάποιο στοιχείο φέρει εμφατικό τόνο ή ακολουθείται από παύση. Όλες όμως περιλαμβάνουν τα ίδια στοιχεία και αναφέρονται στις ίδιες οντότητες. Διαφέρουν όμως ως προς το τμήμα της πρότασης που αποτελεί νέα ή δεδομένη πληροφορία.

Με ουδέτερο επιτονισμό εκφέρονται κανονικά μόνο οι δύο εκδοχές με τη σειρά Ρήμα-Υποκείμενο-Αντικείμενο και τη σειρά Υποκείμενο-Ρήμα-Αντικείμενο. Σε μια τέτοια περίπτωση ολόκληρη η πρόταση αποτελεί νέα πληροφορία και ως εκ τούτου είναι κατάλληλη απάντηση σε μια ερώτηση του τύπου:

- Τι έγινε χτες;

- Ο Γιάννης γνώρισε τη Μαρία

- Γνώρισε ο Γιάννης τη Μαρία.

Σε όλες τις άλλες περιπτώσεις προϋποτίθεται ότι κάποιο τμήμα της πρότασης είναι δεδομένο και μόνο το υπόλοιπο αποτελεί νέα πληροφορία. Έτσι, οι παρακάτω ερωτήσεις δέχονται υποχρεωτικά ως απάντηση διαφορετικές εκδοχές της ίδιας κατά τα άλλα πρότασης:

- Τι έκανε χτες ο Γιάννης;

- Τι έκανε χτες η Μαρία;

- Ποιος γνώρισε χτες τη Μαρία;

- Ποιον γνώρισε χτες ο Γιάννης;

- Τι έκανε ο Γιάννης χτες στη Μαρία;

- Τι έπαθε χτες η Μαρία;

κ.ο.κ.

Υπάρχουν διάφοροι συντακτικοί και επιτονικοί μηχανισμοί που επιτρέπουν τη σαφή κωδικοποίηση της λειτουργικής προοπτικής της πρότασης (όπως η θεματοποίηση, η εκτόπιση, η εστίαση κτλ. - βλ. σχετικά δελτία).


7. Παρουσίαση:
Οι μαθητές ήδη από πρώιμα στάδια θα παρατηρήσουν ότι οι ίδιες πληροφορίες μπορεί να μεταδίδονται με διάφορες παραλλαγές της ίδιας πρότασης, ακόμα και σε απλές προτάσεις του τύπου Με λένε Θάνο - Θάνο με λένε (και όχι Πάνο). Πολλά από τα σχετικά φαινόμενα που αφορούν τη διαπλοκή συντακτικής, επιτονικής και πληροφοριακής δομής παρουσιάζονται σε ιδιαίτερα δελτία. Ο ρόλος του επιτονισμού θα πρέπει, ούτως ή άλλως, να επισημανθεί ανεξάρτητα, π.χ. για το σχηματισμό ερωτήσεων, για τη χρήση των ισχυρών τύπων της προσωπικής αντωνυμίας κτλ. (βλ. σχετικά δελτία) και επομένως κανονικά δεν αποτελεί σημαντικό επιπλέον κόστος κατά τη διδασκαλία των συγκεκριμένων φαινομένων.
8. Σύνδεση με συναφή θέματα:
ΑΤ-31 - Εκτόπιση με κλιτικό
ΑΤ-42 - Κλιτικός διπλασιασμός
ΑΤ-43 - Ελλείπον υποκείμενο
ΑΤ-50 - Θεματοποίηση
ΑΤ-51 - Εστίαση

9. Παραπομπές σε υλικό του προγράμματος:
Γλωσσικές Ασκήσεις: 202, 236, 408, 410-411, 637.


 AT49_2142.doc
 Αποθήκευση Αρχείου Word
 AT49_2142.pdf
 Αποθήκευση Αρχείου PDF

Warning: Undefined array key "HTTP_REFERER" in /home/ntlab/public_html/areas/language/grammar/details.php on line 205

ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ