Κεντρική Σελίδα

Πληροφορίες  Βοήθεια  Αφίσα  English Summary  Media.UoA Central


ΘΕΜΑΤΑ ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗΣ [ Πληροφορίες ] [ Συντελεστές ] [ Πρώτη Σελίδα ]

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΦΩΝΟΛΟΓΙΑ ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΑ ΣΥΝΤΑΞΗ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ ΣΥΣΧΕΤΙΣΜΟΙ

1. Θέμα Αφομοίωση ως προς την ηχηρότητα

Κωδικός: ΑΤ-03
Κατηγορία: Φωνολογία
Συντάκτης: Αναστάσιος Τσαγγαλίδης


2. Παραδείγματα:
(α) σβήνω, κόσμος, γιος μου
(β) τον πατέρα, την τράπεζα, τον Κώστα, την κυρία (κάμπος, πάντως, πάγκος)

3. Επίπεδο-Βαθμός δυσκολίας:
Εισαγωγικό
4. Προαπαιτούμενη γνώση:
Φωνητική αξία των γραμμάτων του ελληνικού αλφαβήτου
5. Πιθανά λάθη:
(α) μη φυσική προφορά των <σ> και <ς> που κανονικά ηχηροποιούνται πριν από ηχηρό σύμφωνο και γραφή ενός ηχηροποιημένου <σ> ή <ς> ως <ζ> εξαιτίας της φωνητικής του αξίας (ζβήνω, κόζμος, γιοζ μου)

(β) μη φυσική προφορά των <π> , <τ> και <κ> που μπορεί να ηχηροποιούνται μετά από ρινικό σύμφωνο και γραφή ενός ηχηροποιημένου άηχου ως ηχηρού εξαιτίας της φωνητικής του αξίας (τον μπατέρα, την ντράπεζα, τον Γκώστα)


6. Περιγραφή:

6.1. Το σύμφωνο [s] τρέπεται σε [z] σε ομαλές συνθήκες προφορικού λόγου πριν από ηχηρά σύμφωνα. Αυτό συμβαίνει είτε στην αρχή λέξης, είτε στο μέσο είτε και στα όρια λέξεων (αν δεν μεσολαβεί παύση):

σβήνω, σμήνος = [zvino], [zminos]

ασβός, κασμίρι = [azvos], [kazmiri]

ο πατέρας μου, πες μου = [opaterazmu], [pezmu]

6.2. Τα σύμφωνα [p], [t] και [k] (και το ουρανικό [c]) τρέπονται σε [b], [d] και [g] (και το ουρανικό [ï]) αντίστοιχα σε ομαλές συνθήκες προφορικού λόγου από πολλούς ομιλητές όταν προηγείται ρινικό σύμφωνο (το οποίο εξάλλου αφομοιώνεται ως προς το σημείο άρθρωσης – βλ. σχετικό δελτίο):

τον πατέρα = [tom batera]

την τράπεζα = [tin drapeza]

τον Κώστα = [ton gosta]

την κυρία = [ti ïiria]

Η ηχηροποίηση των κλειστών που ακολουθούν ρινικό σύμφωνο μπορεί να συμβεί σε διάφορα περιβάλλοντα (και από μια άποψη είναι ο μόνος τρόπος από τον οποίο προκύπτουν ηχηρά κλειστά στη νέα ελληνική – δηλ. κάθε [b], [d] ή [g] προκύπτει από ένα συνδυασμό /mp/, /nt/ και /nk/, αντίστοιχα):

δεν το πες = [δendopes] (< /δen to pes/)

κάν' το = [kando] (< /kan to/)

κάμπος = [kambos] (< /kampos/)

πάντως = [pandos] (< /pantos/)

πάγκος = [paNgos] (< /pankos/)


7. Παρουσίαση:
Όπως και στις άλλες περιπτώσεις αφομοίωσης, χρειάζεται να τονιστεί η δυνατότητα συγκεκριμένων συνδυασμών να προφέρονται με τρόπο που δεν μπορεί να αναπαρασταθεί ορθογραφικά. Έτσι, σε πολλές περιπτώσεις πρέπει να γίνεται εξαρχής σαφές ότι μια λέξη περιέχει γράμματα που προφέρονται διαφορετικά από ό,τι θα περίμενε κανείς (λ.χ. σβήνω, κόσμος), ενώ σε άλλες περιπτώσεις μπορεί να εμφανίζεται ποικιλία ως προς τις προτιμήσεις των ομιλητών και επομένως η ίδια ορθογραφική ακολουθία να παρουσιάζει συστηματικές εναλλαγές μεταξύ ηχηρής ή άηχης εκφοράς κάποιων φωνημάτων / γραμμάτων (λ.χ. τον πατέρα, την κυρία).
8. Σύνδεση με συναφή θέματα:
ΑΤ-01 - Αφομοίωση των ρινικών συμφώνων στα όρια λέξεων
ΑΤ-02 - Παρουσία-αφομοίωση-ορθογραφία των ρινικών συμφώνων μέσα στη λέξη
ΒΣ-12 - Αντιστοιχία φθόγγων-γραμμάτων
ΒΣ-13 - Φωνητική απόδοση δίψηφων συμφώνων
ΒΣ-14 - Ουρανικές παραλλαγές υπερωικών συμφώνων
ΒΣ-15 - Ουρανικές πραγματώσεις υπερωικών συμφώνων ως αποτέλεσμα συνίζησης
ΒΣ-16 - Ουρανικές πραγματώσεις λοιπών συμφώνων ως αποτέλεσμα συνίζησης
ΒΣ-17 - Συμφωνικές πραγματώσεις του άτονου ι
ΑΤ-27 - Ανομοίωση: ακολουθία δύο άηχων τριβόμενων → τριβόμενο και στιγμιαίο
ΑΤ-28 - Ανομοίωση στο σχηματισμό «αοριστικού» θέματος: τριβόμενο + /s/ → κλειστό + [s]
ΑΤ-29 - Ανομοίωση: ακολουθία δύο άηχων κλειστών → τριβόμενο + κλειστό

9. Παραπομπές σε υλικό του προγράμματος:
Γλωσσικές Ασκήσεις: 7, 18, 23.


 AT03_1070.doc
 Αποθήκευση Αρχείου Word
 AT03_1070.pdf
 Αποθήκευση Αρχείου PDF

Warning: Undefined array key "HTTP_REFERER" in /home/ntlab/public_html/areas/language/grammar/details.php on line 205

ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ